Thanh toán trực tuyến – xu hướng tất yếu của xã hội hiện đại

Dù vậy, gần đây trên địa bàn tỉnh Nghệ An và một số tỉnh, thành trong cả nước, có nhiều đối tượng dùng các thiết bị điện tử cài đặt trên máy ATM nhằm lấy cắp thông tin về tài khoản cá nhân, tổ chức, rồi làm giả thẻ ATM nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Như vậy, người dùng rất lo lắng về tính bảo mật.

Ngày nay, chỉ cần mở máy tính, điện thoại có kết nối Internet chúng ta có thể dễ dàng mua hàng ở khắp nơi, dù trên lãnh thổ Việt Nam hay ở Mỹ, Pháp… Chị Thu Trang (phường Quán Bàu) tín đồ của mua hàng online có một câu nói vui là chỉ cần có điện thoại và tài khoản ngân hàng là có thể thành mẹ đảm rồi. Do đặc thù công việc khá bận rộn nên ít có thời gian mua sắm, chị chủ yếu “đi chợ” qua mạng. Thậm chí, gửi tiền tiết kiệm, thanh toán hóa đơn điện, nước, viễn thông, học phí cho con, đặt vé máy bay, phòng khách sạn… cũng qua mạng. Các kênh bán hàng online và thanh toán trực tuyến thực sự là một cứu cánh cho không ít những người phụ nữ hiện đại như chị Trang.

Thanh toán trực tuyến là dịch vụ trung gian giúp khách hàng thanh toán hàng hóa hay dịch vụ trên các website bán hàng cho phép thanh toán trực tuyến và có kết nối với các cổng thanh toán thương mại điện tử. Người mua thay vì trả tiền mặt thì tiền sẽ được chuyển vào tài khoản của người bán. Thanh toán trực tuyến giúp tiết kiệm thời gian, chi phí, nhanh chóng; tính bảo mật cao hơn do những tiêu chuẩn bảo mật hết sức gắt gao. Một số hình thức thanh toán trực tuyến phổ biến hiện nay như thanh toán qua thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ quốc tế (Visa, Master…), ví điện tử (Airpay, Momo, Paypal…), Mobile Banking (QR Pay, Samsung pay…).

QR Pay là giải pháp thanh toán trên ứng dụng Mobile Banking của các ngân hàng đang được khách hàng tin tưởng lựa chọn và nhiều doanh nghiệp ứng dụng vào cải tiến hạ tầng thanh toán hiện đại hơn. Chỉ cần sở hữu một chiếc điện thoại có chức năng camera để quét mã QR tại siêu thị, nhà hàng, quán cà phê, taxi… giao dịch thanh toán thực hiện chỉ trong vài giây bằng thao tác dùng ứng dụng Mobile Banking. QR Code (Quick Response code) hay còn gọi là mã phản ứng nhanh hoặc mã vạch ma trận (Matrix-barcode) thường hiển thị dưới hình thức ô vuông màu đen trên nền trắng, chứa nhiều ký tự lạ chồng chéo.

Tính an toàn của QR Pay khá cao với hai lớp bảo mật, gồm mật khẩu đăng nhập ứng dụng Mobile Banking và mã OTP do ngân hàng gửi về số điện thoại đăng ký dịch vụ. Theo đánh giá của các chuyên gia, giải pháp thanh toán QR Pay mang lại hứa hẹn tạo nên một xu thế mới cho người tiêu dùng. Hiện tại, tính năng này đã được tích hợp trên ứng dụng Mobile Banking của hầu hết các ngân hàng lớn tại Việt Nam.

Ví điện tử cũng là một xu hướng thanh toán hiện đại mới. Ví điện tử hay còn gọi là ví số, là một tài khoản online giúp các khách hàng có thể thanh toán các giao dịch trực tuyến. Người dùng có thể nộp tiền vào ví điên tử bằng các hình thức: thẻ cào, nộp tại các điểm giao dịch, nộp qua tài khoản ngân hàng. Hầu hết các ví điện tử hiện nay như: MoMo, BaoKim, Air pay, PayPal, Moca, VinID… đều ứng dụng công nghệ xác thực hai lớp (2-Factor Authentication) vào các thanh toán của người dùng. Xác thực hai lớp là sự kết hợp của một mật khẩu do chính người dùng tự đặt và một mã xác thực OTP được gửi tới từ số điện thoại người dùng đăng ký.

Một hình thức xác thực khác cũng được khá nhiều ví điện tử hiện nay áp dụng là xác thực bằng vân tay và khuôn mặt (FaceID). Công nghệ này cho phép người dùng quét vân tay hoặc nhận dạng khuôn mặt để xác nhận khi đăng nhập (tất nhiên chỉ với thiết bị di động có tích hợp cảm biến vân tay/ nhận dạng khuôn mặt). Một số ví còn có tính năng tự động khóa ứng dụng khi người dùng không thao tác trong vòng 5 phút hoặc tắt ứng dụng. Trên thực tế, có một số trường hợp người tiêu dùng bị mất tiền trong ví điện tử. Nguyên nhân là do họ đã cung cấp mã OTP cho kẻ gian để chúng có cơ hội “móc túi”. Một nguyên nhân khác là chủ tài khoản thường xuyên truy cập vào các Website không an toàn và vô tình để lộ thông tin.

Các công ty cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến cũng như ngân hàng đều khuyến cáo khách hàng của mình không chia sẻ thông tin về tài khoản ngân hàng, thông tin ví điện tử cho người khác, không đăng nhập các trang Web không an toàn, không nên lưu giữ mật khẩu trên các thiết bị di động, máy tính, không sử dụng chung một tài khoản để thanh toán nhiều dịch vụ khác nhau. Người dùng cần kết nối mạng tin tưởng. Khách hàng cũng nên cài đặt phần mềm phòng chống virus trên điện thoại, máy tính để nâng cao độ an toàn, bảo mật tránh bị đánh cắp tài khoản. Ngay khi gặp sự cố về kết nối hay dấu hiệu mất tiền cần liên hệ ngay với đầu mối của đơn vị cung cấp sản phẩm hoặc ngân hàng.

Mặc dù số lượng tài khoản ngân hàng trên địa bàn tỉnh ta khá lớn nhưng sử dụng tiền mặt vẫn là một thói quen. Chợ truyền thống, hàng quán nhỏ lẻ vẫn được ưa chuộng. Thanh toán trực tuyến giúp giảm thiểu tiền mặt, tạo độ tin cậy về tính bảo mật nhưng trên địa bàn thành phố Vinh chỉ mới có các cửa hàng, quán ăn theo chuỗi mới sử dụng hình thức này. Một câu hỏi đặt ra là có bao nhiêu người dân bình thường hay người chủ ở các cửa hàng tạp hóa ngoài chợ biết về App, ví điện tử, quét mã QR?

Hiện tại, để tăng cường quảng bá, Công ty cổ phần Giải pháp thanh toán Việt Nam – VNPAY, các công ty cung cấp ví điện tử phối hợp với các cửa hàng, nhà hàng lớn, các trang thương mại điện tử tung ra các gói sản phẩm khuyến mãi, khuyến khích người tiêu dùng thử nghiệm các dịch vụ của mình. Người tiêu dùng sẽ có thêm nhiều cơ hội hơn để mua sắm các sản phẩm với giá ưu đãi, trải nghiệm các hình thức thanh toán trực tuyến mới.